donderdag 29 september 2016

Mooie taal is niet lelijk

Op school waren de exacte vakken mijn favoriet. Na de middelbare school ben ik dan ook electrotechniek gaan studeren, en inmiddels werk ik alweer jaren in het ICT-wereldje. Allemaal superexact, dus. Maar ondanks al dat exacte vind ik andere dingen vaak ook interessant.

Taal, bijvoorbeeld. De schrijfsels van Paulien Cornelisse lees ik graag (ik heb dan ook twee boeken van haar in mijn uitpuilende boekenkast gefrommeld). En ik kan ook stiekem in mezelf ontzettend genieten als ik hoor of lees dat oude of (in mijn omgeving) weinig gebruikte woorden ergens gebruikt worden. Woorden als "eloquent" bijvoorbeeld (waarvan ik toch even moest opzoeken wat dat ook alweer betekende), of "mieters", of "frommelen". Wie zegt tegenwoordig nog "frommelen"?

Maar ook woorden in andere talen kunnen me boeien. Laatst las ik bijvoorbeeld in de volkskrant (blende-link: https://blendle.com/i/de-volkskrant/fluitje-van-een-trend/bnl-vkn-20160831-6922719) een stukje waar twee woorden in voorkwamen die ik erg mooi vind, maar waarvan ik me ook afvraag of er eigenlijk wel een nederlands woord voor is. Het eerste was sprezzatura en het tweede, eigenlijk twee woorden, was horror vacui - dat angst voor leegte schijnt te betekenen.

Sprezzatura schijnt iets te betekenen als "de kunst om moeilijke dingen een fluitje van een cent te laten lijken". Balletdansen bijvoorbeeld. Je kijkt naar het zwanenmeer en het lijkt alsof die dansers en danseressen alles zomaar even 123 dansen, maar je weet dat ze van kleins af aan veel trainen en dat ze na de voorstelling gigantisch last hebben van balletvoeten. Ik vraag me af of we daar in het nederlands wel een woord voor hebben.

Iets anders tofs van 't nederlands vind ik dat je schier eindeloze rijen woorden aan elkaar kunt plakken, en dan vaak nog een daadwerkelijk woord overhoudt ook. Hottentottententententoonstellingen is een hele bekende, maar iets als koelelementreparatiebedrijf ook. Je plakt van alles gewoon aan elkaar en houdt dan soms zowaar ook nog iets zinnigs over.

Niet in alle talen doen ze dat. In het engels bijvoorbeeld, zetten ze overal spaties tussen. Waar wij dus koelelementreparatiebedrijf schrijven, schrijven zij koel element reparatie bedrijf. Sommige mensen nemen die spaties over van engels naar nederlands, wat weer leidt tot allerlei onbedoelde maar soms toch lollige teksten en tekstjes rondom onjuist spatiegebruik: haar verlenging in plaats van haarverlenging in een kappersreclame, of thee kan in plaats van theekan op een labeltje op de theekan. En natuurlijk honden kussen in plaats van hondenkussen. Katten bakken in plaats van kattenbakken.

Ongewone of ouderwetse woorden, of taalgrapjes, ik ben er dol op. Ook als 't kwartje bij mij niet meteen valt en ook als 't niet meteen nederlands is. Tenslotte zijn woorden als restaurant en portemonnee ook niet van kleiige origine. Dat sprezzatura vind ik toch een erg mooi woord, bijvoorbeeld, ook al is 't italiaans. Sprezzatura. 't Klinkt bijna als een nieuw soort italiaanse koffie, en het geeft me een beetje een vakantiegevoel.

Mag zeker weten worden bijgeschreven in het mooiewoordenboekje. Maar wat is het nederlandse woord ervoor?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten